Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2009

Η αλήθεια γύρω από τους Διωγμούς των Χριστιανών - Μέρος 3ο


4. Ξεχωρίζοντας τους Χριστιανούς από τους Εβραίους
Ο Ιούλιος Καίσαρας είχε αποδώσει στον Ιουδαϊσμό τη θέση ενός "licita religio " και είχε παράσχει στους Εβραίους ορισμένα προνόμια. Στη πιο πρόσφατη περίοδο του αιώνα οι Χριστιανοί απόλαυσαν τα προνόμια που δόθηκαν σε όλους τους Εβραίους ως μέλη ενός licita religio. Αλλά ως Εβραίοι που προκάλεσαν το πρόβλημα στην Ιουδαία και έπειτα στην αυτοκρατορία, έπεσαν στην εκτίμηση των εθνικών. Δεν ήταν δημοφιλείς μεταξύ των Ρωμαίων πολιτών επειδή φημίζονταν να είναι τόσο απομακρυσμένοι που ήταν αδιάφοροι.

Δεν ήταν πιθανώς λογικό να ενοχληθεί ο ρωμαϊκός όχλος, ο οποίος ήταν εξοικειωμένος με την αιματοχυσία μέσω των "παιχνιδιών" στις αρένες .Οι Ρωμαίοι θεωρούσαν τους Έλληνες "χαλαρούς" αλλά η αντίδρασή τους, και αυτή των άλλων ξένων επισκεπτών, δείχνει ότι δεν ήταν όλοι οι παγανιστές αναίσθητοι και σκληροί όπως συνήθως συμπεραίνουν οι Χριστιανοί .

Ο Κλαύδιος το βρήκε απαραίτητο να αποβάλει τους Εβραίους από τη Ρώμη, αλλά είναι αμφισβητήσιμο ότι πολλοί αποβλήθηκαν πραγματικά . Ο Δίων Κάσσιος λέει ότι μόνο οι εβραϊκές συνελεύσεις απαγορεύθηκαν. Με κάθε τρόπο, διατήρησαν τα προνόμιά τους. Δεν έπρεπε να θυσιάζουν στον αυτοκράτορα αλλά έπρεπε να του δείχνουν σεβασμό. Ο Φίλων λέει ότι είχαν επιγραφές προς τιμή του αυτοκράτορα στις συναγωγές τους στην Αλεξάνδρεια.

Τείνουμε να πάρουμε μια διαστρεβλωμένη άποψη του Ιουδαϊσμού στον πρώτο αιώνα, από τη Βίβλο. Οι Εβραίοι ήταν η "δεύτερη φυλή," μετά από τους Ρωμαίους. Ήταν περίπου επτά τοις εκατό του πληθυσμού, τέσσερα ή πέντε εκατομμύρια άνθρωποι. Ο Norman Cantor το αποκαλεί αυτό "καταπληκτικό δημογραφικό γεγονός", που όντως ήταν! Αποδεικνύεται ότι δεν ήταν μια φυλετική ομάδα αλλά θρησκευτική. Ο μεγαλύτερος αριθμός, περίπου ενενήντα τοις εκατό, ήταν στη Συρία, στην Αίγυπτο και στη Μικρά Ασία, η ανατολική Μεσόγειος στην ελληνόφωνη ελληνιστική ρωμαϊκή αυτοκρατορία, αλλά ενώ ο Cantor είναι σωστός για αυτό είναι επίσης αλήθεια ότι αυτές ήταν οι περιοχές που κυβερνήθηκαν από τους Πέρσες έναντι των Ελλήνων. Κανένας δεν μπορεί να θεωρήσει ότι οι Έλληνες εφεύραν τον Ιουδαϊσμό, αλλά ο ισχυρισμός είναι σωστός για τους Πέρσες βασιλιάδες.

Ο Φίλωνας λέει ότι υπήρχαν ένα εκατομμύριο Εβραίοι στην Αίγυπτο σε έναν πληθυσμό επτά εκατομμυρίων, και τα δύο από τα πέντε προάστια της Αλεξάνδρειας, με έναν πληθυσμό περίπου 500.000, ήταν εβραϊκά προτού να τα περιορίσει ο Κλαύδιος μόνο στο ένα. Οι Εβραίοι της Αλεξάνδρειας διοικούνταν ,εν μέρει ,μέσω του συμβουλίου των υπερηλίκων (γερουσία).

Οι Εβραίοι, όπως και σήμερα, ήταν έμποροι και τραπεζίτες και έτσι βρέθηκαν στις κωμοπόλεις και στις πόλεις , όχι στην επαρχία. Οι πρώτοι Χριστιανοί ήταν οι ίδιοι. Αν και ήταν μη δημοφιλείς στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, ο Ιουδαϊσμός προσέλκυσε ορισμένους ευγενείς, ιδιαίτερα γυναίκες, οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν για την ηθική αυστηρότητα της θρησκείας και την μακροχρόνια ιστορία που φάνηκε να έχει στην ελληνική εκδοχή της παλαιάς διαθήκης.

Αν και η Ιερουσαλήμ ήταν σημαντική στους Εβραίους, για πολλούς, ήταν απλά μια συναισθηματική σύνδεση. Ήδη, για τους περισσότερους Εβραίους της διασποράς, ο Ιουδαϊσμός ήταν μια μη-θυσιαστική και μη-ιερατική θρησκεία, ακριβώς όπως είναι σήμερα. Όταν έκλεισε ο ναός το 70 μκχ και καταστράφηκε το 135 μκχ, οι Εβραίοι της αυτοκρατορίας ήταν σχετικά απρόσβλητοι επειδή ο ναός δεν ήταν πλέον βασικός στις θρησκευτικές πρακτικές τους.

Εάν οι περισσότεροι Εβραίοι έβλεπαν ποτέ την Ιερουσαλήμ ήταν ίσως μόνο μια φορά στη ζωή τους, και πολλοί πιθανώς ποτέ, αλλά ήταν ικανοποιημένοι στο να κάνουν μια δωρεά στο ναό και να πληρώσουν το φόρο του ναού. Αρκετά ενδεχομένως, η πλειοψηφία των Εβραίων δεν αγάπησε το ναό, βρισκόμενοι κάτω από την επιρροή των Εσσαίων, θεωρώντας τους Σαδδουκαίους ως διεφθαρμένους, και πληρώνοντας τις δύο δραχμές μόνο μία φορά στη ζωή τους. Μετά από τον πόλεμο, οι δύο δραχμές πληρώνονταν ως φόρος στο ναό του Δία Καπιτωλίνου στη Ρώμη, επιτρέποντας στον Μινούκιο Φήλιξ να πει ότι οι Εβραίοι ήταν "στη δουλεία των Θεών της Ρώμης." Οι Εσσαίοι επίσης προτιμούσαν να προσφέρουν στο Θεό μια προσευχή και τη γλυκιά αίσθηση του θυμιάματος, παρά να θυσιάσουν.

Η κύρια επίδραση του εβραϊκού πολέμου ήταν η διασπορά της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ, έτσι ώστε να χάσει την επιρροή της πάνω στις εβραϊκές χριστιανικές εκκλησίες της δύσης. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι εξελληνισμένες εκκλησίες της αυτοκρατορίας έγιναν κυρίαρχες, και βεβαίωσαν την ανεξαρτητοποίηση τους από τον Ιουδαϊσμό. Όχι μόνο οι Εβραίοι αλλά και ο χριστιανισμός, ως εβραϊκό τμήμα, έπεσε στην υπόληψη του καθένα που τον θεώρησε ως αποτέλεσμα του πολέμου. Τέτοιοι Ρωμαίοι, για αρκετό καιρό, θεώρησαν τις διαφορές μεταξύ των Χριστιανών και των μη Χριστιανών Εβραίων ως μια οικογενειακή διαμάχη. Μόνο μετά από τον πόλεμο, όταν οι εθνικοί Χριστιανοί το φώναξαν αρκετά δυνατά, έκαναν τις αρχές να αρχίσουν να παρατηρούν ότι όλοι οι Χριστιανοί δεν ήταν Εβραίοι.

Το κλειδί για αυτήν την περίοδο είναι η ημερομηνία στην οποία άρχισαν οι Χριστιανοί να θεωρούνται ως χωριστό τμήμα από τους Εβραίους, από τους Ρωμαίους και Έλληνες παρατηρητές. Οι Εβραίοι Χριστιανοί της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ ήταν γνωστοί αργότερα στους Χριστιανούς ως "Εβιονίτες." Τίμησαν τον Ιησού ως μεγάλο άτομο αλλά δεν τον ανύψωσαν στη θέση του Θεού. Οι εξελληνισμένοι χριστιανικοί Εβραίοι θεώρησαν τον Ιησού ως υπερφυσική μορφή λόγω "της ανάστασης του" και ακολούθησαν την ελληνική παράδοση που ανύψωνε μεγάλα άτομα στη σφαίρα των Θεών. Φαίνεται ότι οι Εβιονίτες δεν εντυπωσιάστηκαν αρκετά από τη "ανάσταση" μη βλέποντας τίποτα το θείο σ' αυτήν. Αυτό προτείνει ότι οι Εβιονίτες είτε ήξεραν ότι ο Ιησούς "δεν ήταν αναστημένος" ή ότι απαίτησαν την επιβεβαίωση από αυτόν τον ίδιο, επιβεβαίωση που δεν ήρθε ποτέ —η "επιστροφή."

Οι Εσσαίοι κατάλαβαν τις απόκρυφες θεωρίες τους, αλλά όχι οι εξελληνισμένοι οπαδοί του Ιησού . Και οι δύο ήταν ευτυχείς στο να περιμένουν σαράντα έτη για να δουν εάν κατέφθαναν οι απεσταλμένοι του ουρανού, αλλά όταν αυτό δεν έγινε η αντίδραση ήταν διαφορετική στην κάθε περίπτωση. Η εκκλησία της Ιερουσαλήμ επέστρεψε στις γραφές για να προσπαθήσει να καταλάβει γιατί είχε κάνει λάθος. Οι Εβραίοι που ήταν εξελληνισμένοι, ενώθηκαν έπειτα με τους Εθνικούς και συνέχισαν απλά να αναβάλλουν τη "επιστροφή," έως ότου φθάσουν στην σημερινή κατάσταση —όπου η "επιστροφή" είναι πάντα "σύντομα," αλλά που ποτέ δεν έρχεται .

Οι Χριστιανοί, Εσσαίοι και εξελληνισμένοι στην ευρύτερη αυτοκρατορία, θα ήταν σε διαμάχη μεταξύ τους από την αρχή, και οι πράξεις των αποστόλων και οι επιστολές του Παύλου λένε μέρος αυτής της ιστορίας. Αλλά οι εξελληνισμένοι Χριστιανοί επίσης προσηλύτιζαν εθνικούς "θεοφοβούμενους". Αρχικά οι δυτικοί δεν θα ήταν σε θέση να διακρίνουν τους εξελληνισμένους Εβραίους από τους ορθόδοξους Εσσαίους, και θα είχαν δει τις διαφορές τους ως εσωτερικές διαμάχες, εάν ενδιαφέρθηκαν αρκετά για να το παρατηρήσουν. Αλλά σε κάποιο σημείο οι διαφορές θα πρέπει να έγιναν εμφανείς στους περισσότερους. Πότε έγινε αυτό; Το πρώτο βήμα θα πρέπει να ήταν ο εβραϊκός πόλεμος. Εβραίοι και εξελληνισμένοι Χριστιανοί, και οι δύο θα σκέφτηκαν ότι ο πόλεμος θα επισήμαινε την "επιστροφή." Αλλά ενώ οι Εβραίοι θα είχαν θεωρήσει τη Ρώμη ως Σατανά, οι εθνικοί Χριστιανοί ήταν πιθανότερο να έχουν θεωρήσει τους Εβραίους ως Σατανά.

Τώρα η αλήθεια είναι ότι σε αυτούς τους χρόνους της διαφωνίας, οι ορθόδοξοι Εβραίοι θα έκαναν αυτό που βλέπουμε στα Ευαγγέλια να απεικονίζεται ως αυτό που έκαναν στον Ιησού. Επισήμαναν στους Ρωμαίους ότι οι Χριστιανοί ήταν οι οπαδοί ενός Εβραίου επαναστάτη και ότι ήταν καχύποπτοι. Αυτή ήταν η περίοδος όταν οι εθνικοί επίσκοποι άρχισαν να ξαναγράφουν την ιστορία του Ιησού. Οι Εβραίοι επιδίωξαν να δυσφημήσουν τους Χριστιανούς με την αφήγηση των ιστοριών που ήξεραν για τη σταδιοδρομία του Ιησού του επαναστάτη. Οι επίσκοποι έπρεπε να εξηγήσουν στα κοπάδια τους τι ήταν αυτές οι ιστορίες που άκουγαν , π.χ.: "Χα, Χα Θεόφιλε, πόσο αφελής είσαι που ακούς αυτά που λένε οι Εβραίοι . Αυτό είναι που συνέβη πραγματικά." Κατά συνέπεια, το πρώτο Ευαγγέλιο γράφτηκε στη δεκαετία του '60 του πρώτου αιώνα. Έτσι, ο Ιησούς δεν ήταν αυτό που "οι Εβραίοι πίστευαν," κάποιος που σκότωσε και σκόρπισε 2000 Ρωμαίους στρατιώτες, που περιγράφτηκαν ως χοίροι, υπερασπίζοντας την Ιερουσαλήμ. Απλά, έστειλε 2000 δαίμονες μέσα από ένα άτομο στο κοπάδι των χοίρων που σκοτώθηκε έπειτα πέφτοντας από έναν απότομο βράχο!

Όταν λοιπόν άλλαξε η επίσημη στάση απέναντι στον Ιουδαϊσμό, τότε είναι που άλλαξε και η στάση απέναντι στον Χριστιανισμό .Οι Χριστιανοί κατηγόρησαν τη σύζυγο του Νέρωνα Ποπαία, που φλέρταρε με τον Ιουδαϊσμό, σύμφωνα με τον Ιώσηπο. Το πραγματικό κλειδί για τη διαφοροποίηση των Εβραίων και των Χριστιανών ήταν η καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του ναού της. Μετά από τον πόλεμο, οι Εβραίοι ήταν υποχρεωμένοι να απογραφούν και να πληρώσουν έναν φόρο δύο δραχμών ανά κεφάλι στο ναό του Δία Καπιτολίνου, στη Ρώμη. Αυτή η γραφειοκρατική κίνηση εξασφάλισε στις αρχές τον έλεγχο των Εβραίων, αλλά σήμαινε επίσης ότι έπρεπε να αρχίσουν να βλέπουν τη διαφορά μεταξύ των Εθνικών Χριστιανών και των Εβραίων. Οι εθνικοί δεν χρειάζονταν να απογραφούν, και οι άνδρες θα μπορούσαν να αποδείξουν ότι δεν ήταν Εβραίοι επειδή είχαν σταματήσει την περιτομή. Έτσι, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι δύο σέκτες άρχισαν να γίνονται διακριτές από το διοικητικό μυαλό μετά από τον πόλεμο όταν αυτές οι απαιτήσεις τοποθετήθηκαν πάνω στους Εβραίους. Ίσως να χρειάστηκε άλλα είκοσι έτη, στο χρόνο του κεφαλικού φόρου του Δομιτιανού, μέχρι να αρχίσει το ευρύ κοινό να παρατηρεί τη διαφορά.

Όταν ο Παύλος έφτασε στη Ρώμη το 60, ο καθένας μιλούσε ενάντια στη νέα "αίρεσή του," αλλά εδώ ο Παύλος εννοούσε την δικιά του υπο-λατρεία ή την Ιουδαϊκή υπο-λατρεία του Ιακώβου. Οι φαρισαϊκοί Εβραίοι αντιπάθησαν τους Εσσαίους, όπως παρουσιάζουν τα Ευαγγέλια, και οι Εσσαίοι αντιπάθησαν την εξελληνισμένη μερίδα. Η απογραφή που εισήχθη θα ανάγκασε τους εξελληνισμένους να αποφασίσουν εάν θα καταχωρούνταν ως Εβραίοι ή όχι. Οι εξελληνισμένοι δεν αισθάνθηκαν ποτέ Εβραίοι και στο μεταξύ θα πρέπει να είχαν υπάρξει σημαντικοί αριθμοί εθνικών νεοφώτιστων στις εκκλησίες τους, έτσι αντί να συνεχίσουν να θεωρούνται Εβραίοι και πιθανοί προδότες, θα αποφάσισαν να μην απογραφούν. Οι Εβραίοι Χριστιανοί της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ θα είχαν απογραφεί επειδή αισθάνονταν ακόμα Εβραίοι. Ο εθνικός χριστιανισμός έγινε έτσι μια νέα θρησκεία αλλά δεν ήταν "licita", και οι αρχές θα πρέπει να θεώρησαν ότι τα μέλη του ήταν επικίνδυνα.

Ο Γίββων θεώρησε τις Νερώνειες διώξεις, που κάλυπταν μόνο την πρωτεύουσα και δεν διαδόθηκαν περαιτέρω μέσα στην αυτοκρατορία, ότι δεν ήταν εναντίων των Χριστιανών αλλά των Εβραίων, πιθανώς των Ζηλωτών. Ο Σουετώνιος λέει ότι ήταν οι Εβραίοι που υποκινήθηκαν από τον "Chresto". Ο E.G Hardy, από το 1894, συνειδητοποίησε ότι τα δύο μέρη της εκκλησίας ενοχοποιούσαν, πιθανώς, το ένα το άλλο, και ο Τάκιτος μίλησε για τις "πληροφορίες" που διέδιδαν αυτά τα δύο μέρη. Αυτά ήταν το εβραϊκό και το εξελληνισμένο μέρος.

Μερικοί μελετητές σκέφτονται ότι η εκκλησία της Ιερουσαλήμ είχε ήδη χωριστεί σε " Ναζαρηνούς" και "Εβιονίτες" ακόμη και στη διάρκεια της ζωής του Ιακώβου του δίκαιου. Λένε ότι ο Πέτρος, ο Παύλος και ο Ιωάννης ακολούθησαν τις κατάλληλες διδασκαλίες του Χριστού, αλλά οι Εβιονίτες , που ήταν Ιουδαϊστές, απέτυχαν να παρατηρήσουν τις μεταρρυθμίσεις που είχε κάνει ο Ιησούς και προσπάθησαν να εξοντώσουν τον Παύλο. Αργότερα, οι τρεις απόστολοι έπεσαν υποθετικά έξω, μαζί με τους Ναζαρηνούς, επειδή θέλησαν επίσης να παραμείνουν εβραϊκοί, ή αποφάσισαν μονομερώς να πάνε στις χώρες των εθνικών για να τους πουν τα καλά νέα, και τελικά να διαμορφώσουν την εθνική εκκλησία. Αυτή η νέα εκκλησία ανακήρυξε έπειτα τους Εβραίους Ναζαρηνούς και τους Εβιωνίτες σαν αιρετικούς. Αυτή η συκοφαντία είναι πιθανή για τους Χριστιανούς επειδή η εθνική εκκλησία θεώρησε ότι καθοδηγούνταν από το Άγιο πνεύμα, ενώ τα εβραϊκά παρακλάδια όχι. Το Άγιο πνεύμα καθόρισε τα σχέδια εκ μέρους του Θεού για το πώς η εκκλησία θα εξελισσόταν .Καταλαβαίνετε...

Στην πραγματικότητα, οι Ναζαρηνοί και οι Εβιονίτες ήταν οι οπαδοί της ίδιας της εκκλησίας που ο Ιησούς ο ίδιος ήταν ένα πιστό μέλος —της εκκλησίας των Εσσαίων, ή ενός λαϊκού κλάδου που προέρχονταν από αυτήν. Εάν οι Ναζαρηνοί διέφεραν πάντα από τους Εβιονίτες, ήταν απλά όπως οι διαφορές μεταξύ των χωρικών Εσσαίων και των μοναστικών Εσσαίων. Οι Ναζαρηνοί κρατούσαν τις πεποιθήσεις τους στην καθημερινή ζωή τους ενώ οι Εβιωνίτες ήταν πιο ασκητικοί. Αλλά οι πράξεις των αποστόλων μας λένε ότι οι Ναζαρηνοί υπέστησαν σχίσμα και διαιρέθηκαν προφανώς στην ελληνιστική και στη Ιουδαϊκή μερίδα. Οι Ελληνιστές ήταν η μερίδα του Παύλου και αργότερα εξελίχθηκε στην εθνική εκκλησία. Η εβραϊκή μερίδα, θα χρησιμοποίησε την ορολογία των πράξεων, παραμένοντας πιστή στην εκκλησία της Ιερουσαλήμ ( Εβιονίτες). Για όλη την περιφρόνηση των Χριστιανών ενάντια στους Εβιωνίτες, αποκαλούν τον Ιάκωβο τον δίκαιο δικό τους, αν και μπορεί να υπάρξει μικρή αμφιβολία ότι ήταν ο επικεφαλής της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ και ότι αυτή ήταν η εκκλησία των Εβιονιτών.

Στον εβραϊκό πόλεμο, η εκκλησία ήταν διασκορπισμένη, και παρά την όποια προσπάθεια ανασυγκρότησης, διασκορπίστηκε πάλι το 135 μκχ όταν η Ιερουσαλήμ επανοικοδομήθηκε από τον Ανδριανό σαν εθνική πόλη, η Aelia Capitolina, που ήταν απαγορευμένη στους Εβραίους επί ποινή θανάτου. Η εικόνα ενός χοίρου τοποθετήθηκε πάνω από την πύλη της Βηθλεέμ και η δέκατη ρωμαϊκή λεγεώνα "Fretensis", της οποίας το σύμβολο ήταν ένας κάπρος, τοποθετήθηκε στην ανώτερη πόλη. Είναι πιθανό ότι αυτή η δέκατη λεγεώνα ήταν οι Γαδαρηνοί δαίμονες που ο Ιησούς "εξόρκισε" και που ήταν ο λόγος για τον οποίο τοποθετήθηκε μόνιμα στην Ιερουσαλήμ. Η διάκριση μεταξύ των Χριστιανών (εθνική εκκλησία) και της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ ήταν ήδη σαφής επειδή οι Εθνικοί οργάνωσαν μια δικιά τους επισκοπή στην Ιερουσαλήμ.

Ο Ευσέβιος μας ενημερώνει ότι οι επόμενοι ηγέτες της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ, μετά από τον Ιάκωβο το δίκαιο, τον "αδελφό" του Ιησού, ήταν επίσης συγγενείς, και αναζητήθηκαν από τον Βεσπασιανό και τον γιο του, τον Δομιτιανό, προκειμένου να εξοντώσουν τη γραμμή του Δαβίδ. Να πιστέψουμε τον Ευσέβιο ή τον Ιησού τον ίδιο; Στο Μάρκο, ο Ιησούς αρνήθηκε ότι ήταν απόγονος του Δαβίδ! Κατά γενική ομολογία, οι Χριστιανοί ποτέ δεν θα εγκαταλείψουν την ιδέα ότι ο Ιησούς ήταν γιος του Δαβίδ, παρά την άρνησή του στο Μάρκο, αλλά δεν θα μπορούσε να έχει συγγενείς αίματος από την γραμμή του Δαβίδ, εάν πρόκειται να δεχτούμε τα λόγια του, ότι δεν ήταν. Ο Ευσέβιος επομένως ήταν ευσεβής ψεύτης. Θέλησε να δείξει ότι ο Ιησούς είχε μια οικογένεια, ενώ στην πραγματικότητα ήταν μέλη μιας αδελφότητας, και ότι απορρίπτοντας τον, κατέληξαν στη φτώχεια σαν τιμωρία του Θεού. Παρά την περιφρόνησή του για αυτά τα φτωχά άτομα, ο Ευσέβιος συμπεριλαμβάνει ακόμα και τον Συμεών ως χριστιανό μάρτυρα επί βασιλείας του Ανδριανού.

Μέχρι την στιγμή της επανάστασης του Μπαρ Κοσεβά, οι Χριστιανοί μισήθηκαν τόσο πολύ από τους Εβραίους που αντιμετωπίστηκαν ως ρωμαϊκός εχθρός και όχι ως εβραϊκή σέκτα. Οι εβραϊκοί Χριστιανοί αναμφίβολα έγιναν αποδεκτοί ακόμα και ως Εβραίοι, αλλά η λέξη "Χριστιανός" ακούγονταν στο μεταξύ το ίδιο και στον Εβραίο και στον Εθνικό ,ο κλάδος των εξελληνισμένων Ναζαρηνών που εξελίχθηκε στον εθνικό Χριστιανισμό. Αλλά ο Μπαρ Κοσεβά αργότερα υποστήριξε ότι ήταν ο μεσσίας, έτσι οι εβραϊκοί Χριστιανοί αρνήθηκαν να τον αναγνωρίσουν σε αυτόν τον ρόλο ενισχύοντας ταυτόχρονα τους επαναστατικούς στόχους του.

Η συνέχεια στο 4ο μέρος ...

Δεν υπάρχουν σχόλια: